Maand: december 2009

SINT-PIETERS-LEEUW / PAJOTTENLAND / ZENNEVALLEI: – Zestien gemeenten hebben de voorbije maanden een gezamenlijk cultureel erfgoedplan opgesteld.

Het eerste cultureel erfgoedplan voor de regio Pajottenland & Zennevallei is klaar. Met dit plan hoopt deze cultuurregio, als intergemeentelijk samenwerkingsverband, een erfgoedconvenant af te sluiten met de Vlaamse Gemeenschap.
Het plan werd opgesteld door: de provincie Vlaams-Brabant
de dertien gemeentebesturen van Beersel, Bever, Dilbeek, Galmaarden, Gooik, Halle, Herne, Lennik, Liedekerke, Pepingen, Roosdaal, Sint-Pieters-Leeuw en Ternat.
vzw ‘de Rand’ voor Drogenbos, Linkebeek en Sint-Genesius-Rode.
de cultuurbeleidscoördinatoren, de erfgoed-ambtenaren, vertegenwoordigers van professionele erfgoedactoren en streekorganisaties en andere betrokkenen uit de grote groep erfgoedvrijwilligers en -verenigingen in de streek.

Gedeputeerde voor Cultuur Elke Zelderloo: ” De doelstellingen zijn vooral van cultuur en het roerend erfgoed dichter bij de mensen te brengen, dichter bij de burgers te brengen.
En de burgers te laten participeren zodat ze er meer kennis van hebben en zodanig dat ze op een degelijke wijze ingelicht worden welk een rijk verleden onze gemeenten hebben.”

Dankzij het cultureel erfgoedplan moet het erfgoed van onze regio worden ontdekt, getoond, bewaard en doorgegeven worden aan de bewoners van de streek.

Goede voedingsbodem
In het Pajottenland en de Zennevallei was er een goede voedingsbodem voor een cultureel-erfgoedbeleidsplan. Hoewel cultureel erfgoed in heel wat gemeenten pas sinds kort een beleidsdomein is en het planningsproces daarom heel wat pionierswerk vergde, kwam er een rijkdom aan erfgoed en erfgoedactoren boven water. De rode draad doorheen het plan is dan ook ‘deelgenootschap’. Vrijwilligers en allerhande erfgoedverenigingen krijgen de mogelijkheid elkaar beter te keren kennen en elkaar te ontmoeten om samen projecten uit te werken.

Erfgoedconvenant
Opbouw van het convenant:

• de beschrijving van het groeiproces
• vier delen waarin de lokale gemeente op het vlak van erfgoed wordt geanalyseerd.
• de SWOT-analyse, het scharnierstuk van het plan: de overgang van de huidige stand van zaken naar de toekomst:

de missie en de visie:

• de missie en de visie
• de strategische en operationele doelstellingen (wat realiseren en welke effecten?)
• de begroting en de organisatiestructuur.

Het cultureel erfgoedbeleidsplan telt 189 pagina’s.
Onderstaand siteren we enkele fragmenten die over Sint-Pieters-Leeuw gaan.

Pagina 18 – de archieven van Sint-Pieters-Leeuw
– Het gemeentearchief bevat de archieven van de gefusioneerde gemeenten Sint-Pieters-Leeuw (met Zuun en Negenmanneke), Ruisbroek, Vlezenbeek, Oudenaken en Sint-Laureins-Berchem, en vanaf 1977 het archief van de fusiegemeente. (De deelgemeente Sint-Pieters-Leeuw omvatte tot 1927 ook Lot. Dit dorp werd een zelfstandige gemeente die later fusioneerde met Beersel.) Naast archieven van gemeentebesturen beheert de gemeentelijke archiefdienst nog andere archieven, die veel minder omvangrijk zijn.

– Het grootste gedeelte van het archiefmateriaal, dat ca. 1 strekkende kilometer groot is, beschikt over een digitale basisontsluiting (ca. 40.000 archiefnummers). De bewaaromstandigheden en de ontsluiting zijn voor verbetering vatbaar.
– Het archief van het OCMW kampt met diverse problemen. De gemeente en het OCMW hebben daarom een samenwerking opgestart rond het beheer. Het is de bedoeling dat alle archiefstukken van vóór de oprichting van het OCMW in 1977 door de gemeente wordt beheerd en bewaard.
– In de gemeentelijke archiefdienst werkte van 1997 tot 2001 halftijds een universitair opgeleide archivaris archivaris, die ook halftijds voor het OCMW werkte. In 2002 en 2003 was er geen archivaris. Sinds 2004 is deze functie bij de gemeente voltijds en is de betrokkene vastbenoemd, bij het OCMW is ze inmiddels afgeschaft. Behalve een erfgoedtaak heeft de archivaris ook een ondersteunende administratieve taak, die het grootste deel van
zijn tijd opeist. Niet het hele archiefbezit kan trouwens als erfgoed worden beschouwd, een deel wordt enkel bewaard vanwege administratieve redenen. De archieven beheerd door de gemeente kunnen tijdens de kantooruren op afspraak worden ingekeken, onder toezicht van de gemeentearchivaris.
– Het voornaamste probleem van het gemeentearchief is de gebrekkige kwaliteit en kwantiteit van d de magazijnruimte en de beperkte bestaffing bestaffing. De archiefwerking komt niet aan bod in het cultuurbeleid en de gemeente ontwikkelt geen werking voor archieven van private oorsprong. Op het OCMW na is er ook nog geen werking voor de archieven bewaard door de andere lokale openbare overheden (zoals de politiezone en de kerkfabrieken).

Pagina 23 – Musea
SINT-PIETERS -LEEUW – ROZENTUIN EN ROZENMUSEUM IN HET COLOMAPARK: HET HISTORISCHE VERHAAL VAN EEN BLOEM
Het 15 ha grote domein Coloma ligt in het centrum van Sint-Pieters-Leeuw. Er bevindt zich
een internationaal vermaarde rozentuin die valt onder de bevoegdheid van het Agentschap Natuur en Bos, met meer dan 3000 rozenvariëteiten en met vooral in het gedeelte ‘De oude rozentuin’ aandacht voor de geschiedenis van de bloem. Die komt ook aan bod in het Rozenmuseum dat zich in het tuinpaviljoen-mettraptoren van het kasteeldomein bevindt. Er is hier tevens een hoogstamboomgaard met streekeigen fruitsoorten en klimrozen. Men kan van juni tot augustus (en op afspraak) in het museum terecht, en van mei tot oktober in de rozentuin; groepen kunnen een gids reserveren. Sinds: 1995. Aantal personeelsleden: 5. Statuut: eigendom van de Vlaamse Gemeenschap en beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos

pagina 36 – vrijwilligers
SINT-PIETERS-LEEUW – WERKGROEP VOOR STREEK STREEK- EN VOLKSKUNDE:
ERFGOEDPUBLICATIES
De werkgroep legt zich toe op de studie van het verleden van Sint Sint-Pieters Pieters-Leeuw Leeuw. Ze publiceert vier keer per jaar het tijdschrift Lewe en werkte in 2007 mee aan het project KaNAaL! 175 jaar vaart in Beersel, Halle en Sint-Pieters-Leeuw (zie blz. 53). Sinds 1980 gaf de werkgroep al een kleine dertig themanummers en kortere teksten uit over facetten van het erfgoed van Sint-Pieters-Leeuw en zijn diverse dorpen. Zij publiceerden ook
een fotoboek over de gemeente en werkten actief mee aan het boek Pajottenland, een land om lief te hebben, dat tot stand kwam i.s.m. heemkundige kringen uit de regio. Steun van de gemeente is er in de vorm van de aankoop van boeken voor de bibliotheek en hulp bij de publicaties. Sinds: 1980. Aantal bestuursleden: 10. Aantal leden:ca. 500. Statuut: gemeentelijke werkgroep. Website: via www.sint-pieters-leeuw.be

pagina 40 Schutterijen en gilden
SINT-PIETERS-LEEUW – KONINKLIJKE SINT SINT-SEBASTIAANSGILDE: DE OUDSTE EN DE
GROOTSTE
– Dit is de oudste en grootste schuttersgilde ui uit de streek t streek. Haar geschiedenis gaat terug tot de 15de eeuw. De huidige leden verplichten er zich toe een boog zonder technische snufjes te gebruiken en schieten naar een staande wip. De vereniging heeft twee muitwippen op de gemeentelijke schietstand, het schutterserf in het historische centrum van Sint-Pieters-Leeuw, nabij het Colomakasteel.
– Naast het schieten besteedt de gilde ook veel aandacht aan socio socio-culturele activiteiten en feestelijkheden. Haar oude archief ging verloren tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar de gilde bezit nog een traditionele breuk (eind 17de eeuw). Een nieuwe gildevlag werd in 1965 ingewijd en in 1988 publiceerde de gilde n.a.v. het 500-jarig bestaan een jubileumuitgave over haar geschiedenis. Sinds: 15de eeuw. Aantal bestuursleden: 11. Aantal leden: 96 + bijna 50 ereleden. Statuut: vzw. Website: www.sintsebastiaan.be

pagina 78-79
– Cultuurdienst: 1 cultuurfunctionaris en 2 administratieve medewerkers
– Cultuurbeleidsplan: nee
– Cultuurcentrum: GCC Colomakasteel
– Aantal podiumvoorstellingen en bibliotheekklanten
– Erfgoed: Toerisme dienst

Erfgoedbeleid
Tot nog toe werkte de gemeente rond roerend en immaterieel erfgoed geen beleid uit. Op het vlak van het onroerend erfgoed organiseert Sint-Pieters-Leeuw jaarlijks een Open Monumentendag. De gemeente heeft sinds de fusie van 1977 een meer dan gemiddelde beleidsaandacht voor het eigen archiefbeheer. De archiefdienst ontfermt zich in beperkte mate ook over andere archieven dan de gemeentearchieven en over ander documentair materiaal. De gemeente en het OCMW werken de komende jaren op diverse vlakken samen, ook voor het archiefbeleid.

pagina 84 HET ONDERSTEUNINGSBELEID DOOR DE GEMEENTEN
– dienst Toerisme 0,3 vte voor erfgoed
– gemeentearchivaris 0,1 vte voor erfgoed

pagina 87 PARTICULIERE CULTUREEL CULTUREEL-ERFGOEDORGANISATIES
– Werkingsmiddelen voor alle activiteiten erfgoed (ook groen erfgoed) 5.000 euro jaarlijks
* Open Monumentendag
* Dag vh Park 2009
* geuze- en kriektentoonstelling
* Kleinere participaties zoals erfgoedwandelingen met Pasar…
– Drukwerken toeristische brochures, wandelfolders e.d. 1.500 euro.

---

Doel van de projectvereniging
‘Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei’ zal, door overleg en samenwerking tussen de diverse culturele actoren in de regio (waaronder de gemeentebesturen, de gemeentelijke diensten, gemeentelijke culturele organisaties, vzw ‘de Rand’, verenigingen, en andere ) en de provincie Vlaams-Brabant, meebouwen aan een open, participatieve en duurzame samenleving waar inwoners en bezoekers zich maximaal kunnen ontplooien en participeren aan een rijk, kwaliteitsvol en boeiend vrijetijdsaanbod.
De projectvereniging kan daarom verschillende werkingen uitbouwen.
Samenwerking rond cultureel erfgoed vormt een eerste werking van deze vereniging.
Dit kan onder meer betekenen:
– erfgoedinitiatieven ontwikkelen en stimuleren.
– onderzoek verrichten en ervaringsuitwisseling stimuleren op vlak van cultureel erfgoed en de resultaten hiervan ontsluiten voor een breed publiek.
– stimuleren en bewaren van cultureel erfgoed in de regio.
– via cultureel erfgoed bijdragen tot het welzijn van alle burgers in de regio en tot de duurzame ontwikkeling van het gebied.
– een cultureel-erfgoedconvenant aangaan met Vlaamse Gemeenschap.
Eventuele bijkomende werkingen kaderen binnen het brede cultuurdomein en betreffen onder meer:
cultuur- en gemeenschapcentra, bibliotheken, amateurkunsten, vorming, verenigingsleven, communicatie ter zake… Ze sluiten aan bij een vrijetijdsregiowerking. Daar waar mogelijk en zinvol zullen linken worden gemaakt met andere vrijetijdsdomeinen. Deze werkingen kunnen zich zowel binnen de sectoren als sectoroverschrijdend afspelen als voor de hele regio of voor een deel van de regio gelden.